قبل از اینکه به سراغ برنامه های کودیاری جهت رشد سبزیجات و صیفیجات برویم نکاتی به ظاهر ساده اما بسیار حیاتی برای رسیدن به محصولی با کمیت و کیفیت بالا را مورد بررسی قرار میدهیم :
آماده سازی زمین :
خاک مهمترین عامل رشد سبزیجات میباشد. تامین نیاز گیاهان با خاک مغذی به ساختار ریشه کمک کرده و در نتیجه گیاه قویتر میگردد.همچنین افزودن کودهای آلی به خاک باعث می شوند که خاک مقوی تری داشته باشید.فراموش نکنید که خاک سبزیجات میوه ای همچون گوجه فرنگی و فلفل باید حتما فسفر و پتاسیم و سبزیجات برگی مانند کاهو یا کرفس نیتروژن بیشتری داشته باشند. تامین نیازهای خاکی گیاهان با توجه به نوع محصول مورد نظر برای کشت مهمترین مرحله از مراحل سه گانه کشاورزی و باغبانی میباشد.
به عنوان مثال استفاده از هیومیک اسید و یا آنتی سالت در مواردی که PH خاک بسیار بالاست و یا شوری زیادی در منطقه میباشد بسیار حیاتی است.اکنون با در نظر گرفتن این موارد و تقدیم تمام نیازهای گیاهان به خاک نوبت به شخم زدن زمین میرسد.این کار که با ابزارهای متفاوتی از ادوات سبک و نیمه سنگین همچون تیلر کولتیواتور جهت زمینهای کوچک گرفته تا ادوات سنگین همچون تراکتور که جهت زمینهای هکتاری و بزرگ میباشد باعث نرم شدن بستر خاک تا عمقی معین شده و در نهایت آماده استقبال از بذر خواهد شد.
2- بذر پاشی :
بذر ها را قبل از کاشته شدن در زمین باید به وسیله قارچ کش ضدعفونی کرد. برخی از ارقام بذور نیاز به خیساندن و یا قرار دادن در پارچه مرطوب دارند تا شروع به جوانه زنی کنند.اکنون نوبت به تعیین عمق بذر در خاک میرسد که به ۲ روش انجام میشود :
الف- روش کاشت دستی : در این روش ابتدا کمی بذر را درون مشت خود ریخته و از ۱ طرف زمین شروع به پاشیدن بذر می نماییم و تمام طول کرت را بذر پاشی میکنیم. نا گفته نماند که برای این منظور میتوان از بذر پاش نیز استفاده کرد.
ب- در روش کاشت ردیفی : در این روش که مختص بذوری همچون خیار کدو و… میباشد میتوان با استفاده از ۱ چوب یا میله فلزی با قطر ۲ سانت شیار های با فاصله ۲۰نیم سانتی متر از یکدیگر را در روی سطح خاک ایجاد نمود و با انگشتان دست بذرها را درون این شیارها ریخته سپس روی آنها را با خاک یا کود دامی پوسیده پوشاند.
3- آبیاری :
مرحله بعد از کاشت آبیاری می باشد. برای این منظور نیز با توجه به وسعت زمین زیر کشت میتوان از روشهای مختلف ابیاری بهره گرفت و با التفات به همین موضوع نیز جهت استخراج آب از استخر از پمپ آب و یا در آبیاری قطره ای از وسایل مربوطه بهره مند شد.
4- کنترل علفهای هرز :
جهت کنترل علفهای هرز از راه های مختلفی میتوان کمک گرفت. یکی از این راه ها وجین دستی میباشد که در مزارع کوچک یا باغات کوچک امکان از بین بردن علف های هرز با این روش مهیاست. درصورتی که زمین زیر کشت بزرگ باشد برای کنترل علف های هرز میتوان از سموم کشاورزی تخصصی بهره مند شد. امروزه سموم کشاورزی مبارزه با علف های هرز به صورت تخصصی جهت کنترل علفهای هرز پهن برگ برگ و یا باریک برگ در بازار موجود می باشد. وسایل دیگری نیز از دسته ادوات سبک یا نیمه سنگین جهت وجین کردن علف های هرز در باغات مورد استفاده قرار می گیرد. ادواتی همچون علف تراش.
از نور و دمای محیط غافل نشوید.تامین دمای مناسب برای گیاه از آسیب دیدن آن جلوگیری کرده و به رشد سریع سبزیجات کمک میکند.اگر کاشت شما گلخانه ای میباشد حتما تهویه هوای مناسبی را ایجاد نمایید. نور مناسب دما و تهویه خوب رشد سبزیجات را تسریع میکند چرا که نور برای گیاه شما در واقع نوعی غذا است و سبزیجات و گیاهان از آن برای تبدیل آب و دی اکسید کربن به قند های مورد نیاز برای رشد خودشان استفاده می کنند و نیز در جریان فتوسنتز نقش بسزایی دارد.درجه حرارت مناسب برای رشد سریع سبزیجات نیز ضروری است.سبزیجات برگی مانند کاهو و یا جعفری و ….میتوانند در مناطق سایه دار نیز به خوبی رشد کنند حال آنکه برخی از گیاهان نیاز دارند تا در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند.آب یکی دیگر از عواملی است که باید برای رشد سریع سبزیجات در نظر گرفته شود.
5- برنامه تغذیه ای یا کودیاری :
بالاخره مرحله آخر یعنی رسیدگی تا برداشت محصول برنامه کود دهی تخصصی را در بر میگیرد که شامل مجموعه ای از کودهای مورد نیاز از ابتدا تا انتهای رشد است.اما قبل از هر اقدامی لازم است از خاک منطقه آزمایش خاک یا نمونه برداری شود.این کار آماده سازی زمین اصلی است و بعد کودهای تجویز شده استفاده شود. بدین ترتیب میتوانید با کمترین هزینه محصول خود را به بالاترین کیفیت رسانده و برداشت خود را چند برابر کنید.
اکنون با استفاده از جدول زیر میتوانید زمان مصرف هر یک از کودها و همچنین اثر بخشی هر یک را منظور نظر قرار داده و با توجه به بذر کشت شده و حاصل خود از آنها استفاده کنید.
همایونی باشید و پایدار.
